रायगड जनोदय ऑनलाईन
आजच्या काळात बहुतांश कामे डिजिटल पद्धतीने केली जातात आणि त्यामुळेच स्मार्टफोन, टॅबलेट आणि लॅपटॉपसारख्या उपकरणांचा वापर मर्यादेपलीकडे वाढला आहे. यामुळे लोकांचा स्क्रीन टाइम तासांवर पोहोचला आहे. लहान मुले देखील ही उपकरणे वापरत आहेत आणि तासनतास स्क्रीन पाहत आहेत. असे करणे मुलांच्या आरोग्यासाठी हानिकारक ठरू शकते. जर तुम्ही पालक असाल तर तुम्हाला तुमच्या मुलाच्या स्क्रीन टाइमकडे विशेष लक्ष द्यावे लागेल, जेणेकरून तो आरोग्याच्या कोणत्याही समस्येचा बळी पडणार नाही.
अमेरिकन ऍकॅडमी ऑफ पेडियाट्रिक्सच्या अहवालानुसार, 0 ते २ वर्षे वयोगटातील मुलांना स्क्रीन अजिबात दाखवू नये. या वयात थोडा स्क्रीन वेळ देखील सुरक्षित मानला जात नाही. २ ते १२ वर्षे वयोगटातील मुलांचा स्क्रीन टाइम दिवसातून जास्तीत जास्त १ तास असावा. तर १२ वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या लोकांनी दिवसातून २ तासांपेक्षा जास्त स्क्रीन पाहू नये. प्रौढांसाठीही, एका दिवसातील स्क्रीन वेळेची मर्यादा २ तास आहे. कामामुळे अनेकांचा स्क्रीन टायमिंग वाढू शकतो. पण तो कमी करण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे.
तज्ञांचा असा विश्वास आहे की, स्क्रीन टाइम मुलांना नवीन गोष्टी शिकण्यास, सर्जनशीलता विकसित करण्यात आणि सामाजिक संबंध निर्माण करण्यात मदत करू शकतो. परंतु जास्त स्क्रीन वेळ तुमच्या मुलाच्या विकासावर आणि शारीरिक आरोग्यावर नकारात्मक परिणाम करू शकतो. जास्त स्क्रीन टायमिंगमुळे, बहुतेक मुलांना पुरेशी झोप मिळत नाही आणि त्यांच्या खाण्याच्या सवयींवरही परिणाम होऊ लागतो. स्क्रीन पाहताना अनेक मुले खूप खातात, तर काही मुले स्क्रीनमुळे नीट जेवत नाहीत.
बऱ्याच अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की, स्क्रीनवर घालवलेल्या वेळेमुळे मुलाची पुरेशी झोप घेण्याची क्षमता प्रभावित होते. हार्मोनल संतुलन राखण्यासाठी सर्व लोकांना पुरेशी झोप आवश्यक आहे. कमी झोपेमुळे आपली भूक नियंत्रित करणाऱ्या घरेलिन आणि लेप्टिन या हार्मोन्सचे संतुलन बिघडू लागते आणि लोकांची भूक वाढते. अनेक प्रकरणांमध्ये, यामुळे मुले आक्रमक होतात. जी मुले घरामध्ये स्क्रीन पाहण्यात जास्त वेळ घालवतात ते बाहेर जाणे थांबवतात आणि शारीरिकदृष्ट्या कमी सक्रिय राहतात. त्यामुळे त्यांच्या आरोग्यावर परिणाम होतो.
अनेक संशोधने सांगतात की, चांगल्या आरोग्यासाठी मुलांनी दररोज किमान ६० मिनिटे शारीरिक हालचाली केल्या पाहिजेत. यासाठी पालकांनी मुलांना दररोज घराबाहेर एखाद्या उद्यानात घेऊन जाऊन शारीरिक हालचाली होतील अशा गोष्टी आवर्जून करायला हव्या. जर तुमच्या मुलाने दररोज पुरेशी शारीरिक हालचाल केली, तर त्यांची झोप सुधारेल आणि एकूण आरोग्य सुधारण्यास मदत करेल. तुमच्या मुलाच्या वयानुसार स्क्रीन वेळ मर्यादा सेट करा आणि स्क्रीन कुठे, केव्हा आणि कशी वापरली जाते ते ठरवा. त्यामुळे मुलांचे आरोग्य सुधारेल.
(Disclaimer: आरोग्य विषयक लेखात दिली गेलेली माहिती प्राथमिक स्वरुपाची आहे. हि माहिती वैद्यकीय सल्ल्याचा पर्याय होऊ शकत नाही या माहितीचा उपयोग करण्यापूर्वी आपण डॉक्टर अथवा वैद्यकीय तज्ञाकडून खात्री करून घ्यावी.)