नियमांच्या थडग्यांवर बॉक्‍साईटचा धंदा!

स्थानिक पातळीवर लक्ष देणारी यंत्रणाच नाही; श्रीवर्धन तालुक्यातील गावांना होतोय त्रास

खुजारे ग्रामस्थ आक्रमक; काम बंद करण्याच्या पवित्र्यात

गणेश प्रभाळे
दिघी : श्रीवर्धन तालुक्यातील सायगाव, मेघरे, खुजारे याठिकाणी बॉक्साईट विपुल प्रमाणात आहे. खाणीतून बॉक्साईटच्या उत्खननासाठी परवाना घेण्यापासून ते कारखान्यात पोचवण्यापर्यंत सर्वच पातळ्यांवर नियमांना हरताळ फासले आहे. त्यामुळे पर्यटनसाठी प्रसिध्द असणाऱ्या तालुक्यातील गावांनी बेसुमार उत्खणाला विरोध करण्यात येत आहे.

आर्थिक उलाढालीतून खाणमालक मालामाल होत असल्याचे चित्र आहे. मालकांबरोबरच स्थानिक चार चौघां धनदांडग्याची तुंबडी भरली जात असल्याचा आरोप सर्वसामान्य शेतकऱ्यांकडून करण्यात येत आहे. उत्खनामुळे पर्यावरणीय ऱ्हास प्रचंड प्रमाणात होत आहे. त्याचे परिणाम आगामी काही वर्षांतच आपल्याला भोगावे लागणार असल्याने सुरुवातीला कुरवडे आणि आता खुजारे ग्रामस्थ बॉक्साईट खाणीविरुद्ध आक्रमक झाले आहेत.

खाणीचे उत्खनन नियम परवानगी घेईपर्यंत कागदावर व्यवस्थित असतात. परवाना मिळाला, की हवे तसे उत्खनन केले जाते. उत्खनन करताना काही सूचना केल्या आहेत. त्यानुसार एक विशिष्ट चौकोन काढून त्यातील उत्खनन आधी करावे, त्यानंतर तो खड्डा बुजवण्यासाठी शेजारील चौकोनात उत्खनन करावे, असे सूचना सांगते; परंतु प्रत्यक्ष खाणींची स्थिती पाहिली तर सर्रास आपल्या मनाला येईल तसे उत्खनन करून मोठे खड्डे करून कधीही भरून न येणारे नुकसान केले जात आहे. तसेच उत्खनन किती झाले याची मोजदाद करणारी यंत्रणाच उपलब्ध नसल्याने त्याचाही फायदा खाणमालक घेत आहेत. त्यामुळे बॉक्साईट उत्खनाला ग्रामस्थांकडून विरोध करण्यात येत आहे.

गावातील चार चौघांच्या दलालीमुळे गावाच नुकसान होत आहे. धुळीमुळे उत्पन्न देणारे काजू, आंबा झाडे उद्ध्वस्त होत आहेत. याशिवाय प्रशासनाकडून कोणतीच माहिती न देता कायद्यांना बगल देऊन मोठ्या प्रमाणावर जमीन मालकांची फसवणूक होऊन गैर व्यवहार केला जात आहे.
-निलेश खेडेकर, रहिवासी.

बॉक्‍साईट खानीसाठी अंदाजे पूर्वीच परवानगी काढण्यात आल्या आहेत. त्यावेळचे खानीकाम सुरू असून, याकामासाठी राज्य शासनाकडून परवाना देण्यात येतो.
-महेंद्र वाकलेकर,
तहसीलदार श्रीवर्धन.

मालकी जागेत कंपनीची दादागिरी

खुजारे गावातील शेतकऱ्यांच्या बागायत जमिनीतून बॉक्‍साईट खाण कंपनीकडून रस्ते करण्यात आले आहेत. यासाठी वृक्षांची तोड, घरादारावर धुळीचे संकट असून, हे थांबवण्यासाठी खुजारे ग्रामस्थांनी ग्रामपंचायतीला पत्र दिले आहे.