किल्ले रायगडसह ११ ऐतिहासिक गडांचा जागतिक वारसा स्थळाचा दर्जा काढला जाऊ शकतो!

संभाजी राजांचा केंद्रीय पुरातत्त्व विभागाला इशारा!

रायगड रोपवेच्या अनधिकृत बांधकामाच्या पाहणीसाठी केंद्रीय पथक येण्याची शक्यता

मुंबई । विशेष प्रतिनिधी
छत्रपती शिवाजी महाराजांची राजधानी असणाऱ्या किल्ले रायगडावर रायगड रोपवे ने केलेल्या अनधिकृत बांधकामामुळे किल्ले रायगड च्या अस्तित्वाला धोका निर्माण झाला असून जागतिक वारसा स्थळाचा मिळालेला दर्जा धोक्यात येण्याचे संकेतच रायगड प्राधिकरणाचे अध्यक्ष छत्रपती संभाजीराजे यांनी केंद्रीय पुरातत्त्व खात्याचे महासंचालक यदुबीर सिंह रावत यांना दिल्लीमधील प्रत्यक्ष भेटी अंती दिल्याने रायगड रोपवेच्या अनधिकृत बांधकामाबाबत प्रश्नचिन्ह निर्माण झाला असून रायगड रोपेने केलेल्या अनधिकृत बांधकामाच्या पाहणीसाठी केंद्रीय पुरातत्त्व विभागाचे पथक रायगडावर येण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे

छत्रपती संभाजीराजे यांनी दिल्ली येथे भारतीय पुरातत्त्व विभागाचे महासंचालक यदुबीर सिंह रावत यांची भेट घेतली. यावेळी छत्रपती शिवाजी महाराजांची राजधानी असणाऱ्या ऐतिहासिक किल्ले रायगडावर व ज्या किल्ल्याचा जागतिक वारसा यादीत नोंद झाला आहे त्या दुर्गराज रायगडवर सुरू असलेल्या विविध संवर्धन कामांबाबत यावेळी विस्तृत चर्चा झाली. त्याचबरोबर रायगड किल्ल्यावरील अनधिकृत व्यावसायिक बांधकाम व अतिक्रमण यांबाबतही त्यांना माहितीसह सविस्तर निवेदन छत्रपती संभाजी राजे यांनी दिले.

छत्रपती शिवाजी महाराजांची राजधानी असणाऱ्या ऐतिहासिक किल्ले रायगडावर रायगड रोपवे कंपनीकडून गडावर अनधिकृत व्यावसायिक बांधकामे करण्यात आली आहेत. रायगड विकास प्राधिकरणाने या बांधकामांबाबत पुरातत्त्व विभागाकडे वेळोवेळी आक्षेप नोंदवला आहे. बांधकाम सुरू असताना पुरातत्त्व विभागाने काम थांबवण्याची नोटीस देऊनही ती डावलून काम पूर्ण केले गेले आहे. असे असताना या कंपनीवर कायदेशीर कारवाई का केली जात नाही, असा प्रश्न संभाजीराजे यांनी यावेळी उपस्थित केला. यास पुरातत्व विभागाचे महासंचालक व इतर अधिकारी वर्ग कोणतेही उत्तर देऊ शकले नाहीत, असे संभाजीराजे यांनी प्रतिपादन केले आहे.

छत्रपती शिवाजी महाराजांची राजधानी असणाऱ्या ऐतिहासिक किल्ले रायगडला अशा प्रकारच्या आधुनिक व अनधिकृत बांधकामामुळे नुकताच रायगडास मिळालेला जागतिक वारसा स्थळाचा दर्जा धोक्यात येऊ शकतो, या संभाजीराजे यांनी उपस्थित केलेल्या मुद्दयास महासंचालक सिंह यांनी सहमती दर्शवत केवळ रायगडच नव्हे तर इतर अकरा गडांचाही दर्जा काढला जाऊ शकतो, असा धोकाही व्यक्त केला आहे. भविष्यात अशी अपमानास्पद वेळ आली तर त्यास पूर्णत: रोपवे कंपनी, तिला पाठीशी घालणारे लोक आणि डोळेझाक करणारा पुरातत्व विभाग जबाबदार असेल, असा इशारा संभाजीराजे यांनी दिला आहे.

रायगड रोपवेची मक्तेदारी मोडीत काढण्यासाठी शासकीय रोपवे उभारा!

छत्रपती शिवाजी महाराजांची राजधानी असणाऱ्या ऐतिहासिक किल्ले रायगडावर रायगड रोपवे कंपनीने केलेल्या अनधिकृत बांधकामाबाबत बोलताना
संभाजीराजे म्हणाले की या खासगी कंपनीची मुजोरी मोडीत काढण्यासाठी व जनतेला सुरक्षित व किफायतशीर पर्याय उपलब्ध करून देण्यासाठी रायगड विकास प्राधिकरण मार्फत शासकीय रोपवे उभारणे प्रस्तावित आहे, यासाठीची प्रक्रिया लवकरच सुरू केली जाईल. हा रोपवे युनेस्कोच्या मानांकनानुसार जागतिक दर्जाचा असेल. प्रवाशांच्या दृष्टीने अत्यंत सुरक्षित, किफायतशीर व रायगडच्या सौंदर्यास अनुकूल असे स्वरूप त्यास दिले जाईल, असे आश्वासन संभाजीराजे यांनी दिले.

या बैठकीस भारतीय पुरातत्त्व विभागाचे महासंचालक यदुबीर सिंह रावत यांच्यासहित भीमा अजमेरा (संचालक, संवर्धन), सुंदर पॉल (संचालक, संवर्धन) व ए. एम. व्ही. सुब्रह्मण्यम (संचालक, स्मारके) हे वरिष्ठ अधिकारी उपस्थित होते. रायगड प्राधिकरणाचे अध्यक्ष छत्रपती संभाजी राजे यांनी रायगड रोपवे कंपनीने किल्ल्यावर केलेल्या अनधिकृत बांधकामाबाबत दिलेल्या निवेदनामुळे लवकरच किल्ले रायगडावर अनधिकृत बांधकामाच्या पाहणीसाठी व त्यावर कारवाई करण्याबाबत केंद्रीय पुरातत्त्व विभागाचे पथक रायगडावर दाखल होणार असल्याने रायगड रोपे ची मक्तेदारी संपुष्टात येण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे.