प्रत्येकाच्या आयुष्यातील महत्त्वाचा टप्पा असतो तो म्हणजे चाळिशीचा. या वयात साधारणपणे बहुतांश व्यक्ती करिअरच्या टप्प्यावर (Career Stage) तिशीच्या तुलनेत चांगल्या स्थितीत असतात. याशिवाय कौटुंबिक पातळीवर देखील हा टप्पा अत्यंत महत्त्वाचा असतो. चाळिशीच्या टप्प्यावर पोहचल्यानंतर नेमकं काय केलं म्हणजे पुढील आयुष्य चांगले आणि आरोग्यदायी (Healthy) जाईल हे अनेकांना माहित (Health Tips) नसते.
आयुष्याच्या चाळिशीच्या टप्प्यात येताना अत्यंत महत्त्वाची एक गोष्ट असते ती म्हणजे आपले आरोग्य. जसे आपले वय वाढते तसे आपल्यात अनेक गोष्टींचा बदल होत असतो. चाळिशीत आल्यानंतर आरोग्याकडे लक्ष देणे (Health Tips) गरजेचे आहे. जर तुम्ही याकडे दुर्लक्ष केले तर वृद्धापकाळात (old age) तुम्हालाच याचा त्रास सहन करावा लागेल. त्यामुळे चाळिशीत आरोग्याकडे दुर्लक्ष करणं चुकीचं आहे. चाळिशीत येताना घ्यायच्या काळजीबाबत महत्त्वाच्या पाच आरोग्य चाचण्यांविषयी (Five health tests) आणि घ्यावयाच्या काळजीविषयी जाणून घ्या.
स्नायू कमकुवत होणे (Muscle weakness)
हार्वर्ड हेल्थच्या (Harvard Health) मते, स्नायूंच्या वस्तुमानात घट होणे हा वृद्धत्वाचा भाग आहे. मात्र याचा अर्थ असा होत नाही की आपण ते थांबवण्यास असमर्थ आहोत. वय-संबंधित स्नायूंचे नुकसान, ज्याला सार्कोपेनिया (Sarcopenia) म्हणतात, हा वृद्धत्वाचा नैसर्गिक भाग आहे. वयाच्या तिशीनंतर दर दशकात 3 ते 5 टक्क्यांपर्यंत कमी होऊ लागतो. बहुतेक पुरुष त्यांच्या आयुष्यात सुमारे 30 टक्के स्नायू गमावतात. कमी स्नायू म्हणजे जास्त कमकुवतपणा आणि कमी हालचाल. या दोन्हीमुळे पडणे किंवा फ्रॅक्चर होण्याचा धोका अधिक असतो. त्यामुळे प्रोग्रेसिव्ह रेझिस्टन्स ट्रेनिंग (PRT) आपण चाळिशीत केली पाहिजे.
उच्च रक्तदाब (High blood Pressure)
या वयात उच्च रक्तदाबाची लक्षणे (High BP Symptoms) असतील तर त्याचे चेकअप करणे अत्यंत आवश्यक आहे. मात्र, जर याकडे दुर्लक्ष केले तर हृदयविकाराचा झटका (Heart attack) किंवा स्ट्रोक (Stroke)सारख्या समस्या उद्भवू शकतात. तुम्ही नियमित आणि नियमित रक्तदाब आणि कोलेस्टेरॉलच्या (Cholesterol) चाचण्या केल्या पाहिजेत. जर रक्तातून कोलेस्टेरॉलची उच्च पातळी जात असेल तर रक्तवाहिन्यात वाढ होऊन हृदयविकाराचा झटका किंवा स्ट्रोकचा धोका वाढू शकतो. वयाच्या 40 नंतर रक्तदाब तपासणी तुम्हाला तुमचे आरोग्य चागंले ठेवण्यासाठी मदत ठरते.
मानसिक आरोग्य आणि मन:स्थिती (Mental health and mental state)
साधारणपणे चाळिशीत अनेकांना त्यांच्या बिघडलेल्या आरोग्याची चिंता? मुलांचे शिक्षण? कदाचित ऑफिसच्या कामाचा ताण किंवा तुमच्या हाताखालील टीम? नातेसंबंध आणि पैशाची चिंता असे अनेक प्रश्नांचा सामना कारवा लागतो. ज्या तुमच्या मनाला त्रासदायक असतात. पुरुष देखील त्यांच्या भावनांना दडपून ठेवतात, त्यांच्या चिंता एकमेकांसोबत शेअर करत नाहीत. ज्याप्रमाणे शिट्टी वाजवून वाफ बाहेर पडू दिली नाही तर प्रेशर कुकरचा स्फोट होऊ शकतो,त्याचप्रमाणे मानवी मनही असुरक्षित असते. जर तुम्हाला खूप कमी वाटत असेल, उदास वाटत असेल, रात्री निद्रानाश होत असेल, उदास वाटत असेल आणि थकवा जाणवत असेल तर याकडे दुर्लक्ष करुन नका. ही नैराश्याची पहिली पायरी असू शकते आणि त्यावर वेळीच योग्य उपचार केले पाहिजेत. शारीरिक आरोग्याइतकेच मानसिक आरोग्य (Mental health) देखील महत्त्वाचे आहे. यासाठी तुम्ही तुमच्या जवळच्या व्यक्तीसोबत बोला किंवा तज्ज्ञांचा सल्ला घ्या.
जास्तवेळ लघवी रोखू नका (Do not stop urinating too often)
कामाच्या घाईगडबडीत जास्त वेळ लघवी (Urine) रोखणे या वयात धोकादायक ठरु शकते.
हे प्रोस्टेट कर्करोगाचे (Prostate cancer) मुख्य कारण आहे. जे पुरुषांमध्ये सार्वाधिक निदान झालेला कर्करोग आहे.
यूके नॅशनल हेल्थ सर्व्हिस (NHS) नुसार, वाढलेली प्रोस्टेट मूत्रमार्गावर दबाव आणू शकते,
ज्यामुळे लघवी रोखून धरण्यानं आरोग्यावर विपरित परिणाम होऊ शकतो.
प्रोस्टेट कर्करोगाचे निदान करण्यासाठी PSA रक्त तपासणी तसेच गुदाशय तपासणी करणे आवश्यक आहे.
वाढलेले अंडकोष (Enlarged testicles)
अंडकोष अतिशय संवेदनशील असतात आणि अगदी किरकोळ दुखापतीमुळे देखील अंडकोष दुखू शकतो किंवा अस्वस्थता येते. अंडकोष मोठे होणे हे अंडकोषाच्या कर्करोगाच्या मुख्य लक्षणापैकी एक आहे. इतर प्रकारच्या कर्करोगाच्या तुलनेत टेस्टिक्युलर कर्करोग (Testicular cancer) दुर्मिळ आहे. टेस्टिक्युलर कॅन्सर अंडकोषाच्या पलीकडे पसरलेला असतानाही, उपचार करण्यायोग्य आहे. कॅन्सरचा सहसा फक्त एकाच अंडकोषावर परिणाम होतो.
टीप : वर देण्यात आलेली माहिती ही केवळ माहिती म्हणून वाचकांनी वाचावी. रायगड जनोदय कोणत्याही गोष्टीचा दावा करत नाही. त्यामुळे कोणतेही उपचार, औषधे घेण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.