बंगळुरु : भारतीय अवकाश संशोधन संस्था म्हणजेच इस्त्रोनं चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावर यान उतरवत इतिहास रचला होता. चांद्रयान ३ चा चंद्रावरील दुसरा आठवडा सुरु झाला आहे. इस्त्रोकडून चांद्रयान ३ च्या संदर्भात विक्रम लँडर आणि प्रज्ञान रोवरच्या कामगिरीसंदर्भात अपडेट दिल्या जात आहेत. आज सकाळी प्रज्ञान रोवरनं विक्रम लँडरचा टिपलेला फोटो शेअर केला आहे. इस्त्रोनं स्माइल प्लीज असं कॅप्शन देत हे फोटो शेअर केले आहेत. हा फोटो प्रज्ञान रोवरवरील ऑनबोर्ड नेविगेशन कॅमेराद्वारे टिपण्यात आला आहे.
चांद्रयान ३ मिशनसाठी नॅवकॅम लॅबोरेटरी फॉर इलेक्ट्रो- ऑप्टिक्स सिस्टीम (LEOS)द्वारे बनवण्यात आला आहे. प्रज्ञान रोवरवर एका बाजूला दोन नॅवकॅम लावण्यात आले आहेत. प्रज्ञान रोवरचं वजन २६ किलो असून ३ फूट लांब, अडीच फूट रुंद आणि २.८ फूट ऊंच आहे. याशिवाय प्रज्ञानला ६ पाय लावण्यात आले आहे. प्रज्ञान रोवर चंद्रावर लँडरपासून ५०० मीटरपर्यंत जाऊ शकतो. रोवरचा वेग १ सेमी प्रति सेकंद आहे. चंद्रावरील चांद्रयान मोहीम पृथ्वीवरील दिवसांचा विचार केला असता ती १४ दिवसांची आहे. चांद्रयान ३ चंद्रावर उतरल्यानंतर दुसरा आठवडा सुरु झाला आहे. साधारणपणे चंद्रावर अंधार झाल्यानंतर चांद्रयानावरील विक्रम लँडर आणि प्रज्ञान रोवरला सौर ऊर्जा मिळणार नाही. त्या परिस्थितीत चंद्राचं तापमान कमी होतं. त्यामुळं पुढील सहा दिवसांमध्ये जी माहिती विक्रम लँडर आणि प्रज्ञान रोवर इस्त्रोकडे पाठवतील ती महत्त्वाची ठरणार आहे.
चांद्रयान ३ द्वारे हायड्रोजनचा शोध सुरु
इस्त्रोनं काल दिलेल्या माहितीनुसार चंद्रावर ऑक्सिजन, गंधक, लोह, मँगनीज यासारखे विविध घटक आहेत. मात्र, इस्त्रोला चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावर हायड्रोजनचा शोध घ्यायचा आहे. हायड्रोजनचा शोध घेण्यात इस्त्रोला चांद्रयान ३ च्या माध्यमातून यश आल्यास चंद्रावर पाणी आहे का याबाबत संशोधनाला मदत होऊ शकते. त्यामुळं प्रज्ञान रोवर द्वारे हायड्रोजनचा शोध सुरु आहे.
चांद्रयान ३ च्या विक्रम लँडरवर असलेल्या चास्ते या उपकरणानं यापूर्वीचं चंद्राच्या भूभागावरील तापमान आणि मातीखाली ८ सेमीवर असलेल्या वातावरणाचा अभ्यास करुन माहिती दिली होती. चंद्राच्या भूभागापासून १ सेमी अंतरावर ५६ अंश तापमान नोंदवलं गेलं होतं. तर, मातीखाली उणे १० अंश सेल्सिअस इतकं तापमान नोंदवलं गेलं होतं.